Gỗ cây cà chít hay còn gọi cây sến

Sến đỏ hay sến mủ, sến cát và cà chít đều là tên dùng để chỉ một loại gỗ tự nhiên. Về mặt khoa học chúng có danh pháp hai phần là Shorea roxburghii C. Don (tên khác S. harmandii Pierre, S. cochinchinensis Pierre), là một loài cây thuộc họ Dầu (hay họ Sao dầu, Dipterocarpaceae). Theo bảng phân loại nhóm gỗ ở Việt Nam thì cà chít được xếp vào nhóm IV nên việc khai thác loại gỗ này hầu như là phạm pháp.

Cà chít là loại cây được trồng để lấy gỗ. Tuy nhiên, ngoài chức năng chính là lấy gỗ thì cây cà chít còn có nhiều ứng dụng khác mà không nhiều người biết. Các bộ phận như hoa, vỏ cây có tác dụng chữa bệnh. Vỏ có vị chát; có tác dụng thu liễm trừ lỵ, cũng dùng để ăn trầu. Hoa được dùng làm thuốc hạ sốt, trợ tim, vỏ cây gỗ cà chít được dùng để ngăn hay làm chậm sự lên men của đường thốt nốt.

Theo nghiên cứu thì gỗ cà chít được phân bố chủ yếu ở các quốc giá Đông Nam Á như : Campuchia, Ấn Độ, Lào, Malaysia, Myanma, Thái Lan và Việt Nam. Ở nước ta, cây cà chít mọc ở trong rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới. Rừng nửa rụng lá ở độ cao dưới 1300m, từ Thừa Thiên – Huế đến Kiên Giang và tập trung nhiều ở rừng Tây Nguyên.

Về đặc điểm sinh thái của cây cà chít : Cà chít là loại cây gỗ lớn, cao đến 30m.Lá cây cà chít có hình bầu dục hay thuôn, dài 8 – 15cm, rộng từ 4 – 6cm, màu tía. Hoa gỗ cà chít có cấu tạo thành chùm hay chùy, dài 7 – 8cm. Ở nách các lá đã rụng, cánh hoa màu vàng. Quả hình thuôn, có mùi dài tầm 2cm. Cây gỗ cà chít thường ra hoa khoảng tháng 1 cho đến tháng 2 và có quả từ tháng 3 đến tháng 5.

Đặc điểm của gỗ cà chít

Để có thể sử dụng được trong thiết kế nội thất thì gỗ cà chít thường phải sinh trưởng qua 60 năm, nếu dưới 60 năm thì chất lượng của gỗ không đảm bảo. Đường kính của cây cà chít trưởng thành giao động từ 1,5 đến 2m. Ngoài ra thì nó cũng mang một số đặc điểm vốn có của gỗ tự nhiên đáng để nhắc tới :

• Gỗ cà chít rất cứng, khó bị biến dạng khi có những tác động lớn, giúp sản phẩm làm ra có thể sử dụng được lâu dài, thích nghi tốt với mọi tác động.
• Gỗ cà chít không bị mối mọt – kẻ thù truyền kiếp của gỗ. Đặc trưng này giúp sản phẩm không bị mối mọt xâm hại, kéo dài thời gian sử dụng được nhiều hơn.
• Không bị cong vênh, vặn xoắn hay co ngót do thay đổi độ ẩm, thời tiết.
• Sử dụng gỗ cà chít trong nhà sẽ giúp cho không gian nhà trở lên rộng rãi và thoáng đãng hơn. Điều này đặc biệt cần thiết với những ngôi nhà có diện tích nhỏ hẹp.
• Gỗ cà chít rất dễ chạm trỗ, điêu khắc tạo nên những phong cách, hiện đại và sang trọng hơn cho cửa gỗ

Với những đặc trưng của mình, gỗ cà chít là một trong những loài gỗ hiếm và có vân gỗ đẹp nên đây được xem là nguyên liệu quý trong thiết kế nội thất cao cấp, hiện đại, Chính vì vậy mà cửa gỗ cà chít đang được rất nhiều người ưa chuộng sử dụng trong cuộc sống ngày nay.

Phân loại gỗ cà chít

Dựa vào những đặc điểm riêng thì gỗ cà chít được chia làm 2 loại chủ yếu :

• Gỗ cà chít đen : Gỗ rất nặng như thớ gỗ rất mịn nên rất bền đẹp. Có màu đen tuyền khi dùng lâu sẽ bóng như sừng màu đen. Khi ướt thì mềm rễ sử lý gia công, nhưng khi khô thì rất cứng. Gỗ rất bền, chắc không bị mối mọt ( rác thì hay bị mọt) ít cong vênh,hay nứt chân chim.
• Gỗ cà chít vàng: gỗ cà chít vàng có gam màu vàng nhạt,vân gỗ liền mạch nhìn rất đẹp và dễ phối đồ nội thât. Gỗ cà chít vàng có màu vàng sáng, không có vân gỗ khiến nhiều người có sự đánh giá đa chiều về loại gỗ này và cũng là loại gỗ khá kén khách.

Tùy vào quan điểm của từng người, có người cho rằng gỗ không vân sẽ khiến ngôi nhà trở nên rộng, thoáng hơn, người lại cho rằng không có vân gỗ sẽ không tạo được điểm nhấn. Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh, gỗ Cà chít vàng vẫn luôn được đón nhận nồng nhiệt đối với những người thực sự quan tâm.

Ứng dụng của gỗ cà chít trong cuộc sống

Cà chít là loại cây có nhiều ứng dụng. Các bộ phận như hoa, vỏ cây còn có tác dụng chữa bệnh. Vỏ có vị chát; có tác dụng thu liễm trừ lỵ, còn có thể dùng để ăn trầu. Hoa được dùng làm thuốc hạ sốt, trợ tim, vỏ cây gỗ cà chít còn được dùng để ngăn hay làm chậm sự lên men của đường thốt nốt.

Ứng dụng của gỗ cà chít đen : Gỗ cà chít đen thường được dùng để làm ván sàn, tủ áo và ít khi dùng đóng cửa gỗ, tủ bếp và các đồ gỗ nội thất khác. Sàn gỗ cà chít đen ấm về mùa đông đồng thời sàn gỗ rất mát về mùa hè, chúng không đổ mồ hôi và có màu vàng cát rất đều và đẹp.

Gỗ cà chít có giá trị kinh tế lớn, ngang ngửa gỗ căm xe hiện nay. Hiện nay, nguồn gỗ nguyên liệu được sử dụng đều được nhập khẩu chủ yếu từ các đầu mối khai thác từ Campuchia hay Lào. Mặc dù vậy, với việc khai thác gỗ quá sức hiện nay thì gỗ cà chít để đóng nội thất hầu như không đáp ứng đủ nhu cầu của khách hàng.