Phật Thích Ca và phật A Di Đà là hai vị phật được tôn sùng nhất trong đạo giáo ngày nay, phản ánh nét đẹp trong đời sống tâm linh của người dân Việt Nam. Tuy nhiên vẫn còn nhiều người nhầm lẫn cho rằng hai vị phật này là một, trong khi thực tế thì đây là 2 vị phật hoàn toàn khác nhau.
Phật Thích Ca và phật A Di Đà
Trước tiên muốn phân biệt rõ thì bạn cần phải biết phật Thích Ca là gì và phật A Di Đà là gì? Cụ thể phật A Di Đà là vị phật cứu độ chúng sinh, tên của Ngài nghĩa là Vô Lượng Thọ – tức là thọ mệnh vô lượng và Vô Lượng Quang – tức ánh sáng vô lượng, là vị phật được tôn thờ nhiều nhất trong Phật giáo Đại thừa.
Còn phật Thích Ca chính là phật Thích Ca Mâu Ni, là nhân vật có thật trong lịch sử và là người đã sáng lập ra đạo Phật. Theo truyền thuyết kể lại thì phật Thích Ca chính là hoàng tử Tất Đạt Đa Cồ Đàm của vương quốc Thích Ca (tức Ấn Độ ngày nay). Mặc dù sinh ra trong hoàng thất nhưng ngài lại không màng vàng bạc châu báu, ngai vị, ngài đồng cảm với những cảnh khổ đau của những người già, bệnh tật và qua đời. Do đó ngài đã phát tâm rời khỏi hoàng cung, tu học Phật quả và đạt được chính quả.
Phân biệt tượng Phật a di đà và Phật thích ca
* Nhận biết về hình dáng đặc trưng
Trên đầu của phật A Di Đà thường có các cụm tóc xoắn ốc, luôn khoác trên người tấm áo cà sa màu đỏ, áo khoát vuông ở cổ và trước ngực có chữ Vạn. Mắt ngài nhìn xuống và miệng thì lúc nào cũng thoáng nụ cười cảm thông cứu độ. Còn Phật Thích Ca thì tóc có các cụm xoắn ốc hoặc búi tó, thường mặc áo cà sa hay áo choàng qua cổ có màu vàng hoặc nâu, nếu áo có hở ngực thì trước ngực sẽ không có chữ Vạn, mắt phật mở ba phần tư, hay ngồi trên tòa sen và nhục kế trên đỉnh đầu.
* Phân biệt tư thế tay
Phật A Di Đà trong tư thế đứng và tay làm ấn giáo hóa, tay phải đưa ngang vai và chỉ lên trên, còn tay trái đưa ngang bụng và chỉ xuống dưới, đồng thời hai lòng bàn tay hướng về phía trước, ngón cái và ngón trỏ chạm nhau làm thành vòng tròn. Hoặc cũng có thể phật A Di Đà ngồi trên tòa sen, tay bắt ấn thiền để ngang bụng, lưng bàn tay phải nằm chồng lên lòng bàn tay trái và hai ngón cái chạm nhau. Ngoài ra phật A Di Đà có ngón đeo nhẫn, ngón út của hai bàn tay nằm lên nhau, ngón trỏ và ngón cái mỗi tay tạo thành hai vòng tròn chạm nhau.
Trong khi tay của tượng Phật Thích Ca Mâu Ni lại xếp ngay ngắn trên đùi, hai bàn tay bắt ấn thiền hoặc ấn chuyển pháp luân, ngoài ra phật cũng có thể cầm chiếc bát màu đen hoặc xanh đen, đặc biệt không bao giờ duỗi một cánh tay.
* Các nhân vật đi kèm
Phật A Di Đà thường được thờ cúng hay minh họa cùng với hai vị Bồ Tát là Quan Thế Âm (đặt ở bên trái, cầm cành dương và bình nước cam lộ) và Đại Thế Chí (đặt ở bên phải và tay cầm bông sen xanh). Còn phật Thích Ca thường được minh họa cùng hai vị tôn giả – là 2 đệ tử của phật Thích Ca, đó chính là A Nan Đà (đặt bên phải với vẻ mặt trẻ) và Ca Diếp (bên trái với vẻ mặt già).
Một lưu ý nhỏ nữa khi nhắc đến hình tượng phật Thích Ca đó là, mặc dù ngài là nhân vật có thật trong lịch sử là người Ấn Độ. Tuy nhiên theo quan niệm của Phật giáo Thiền tông thì mỗi người đều có ông Phật (tức phật tính riêng của từng người) nên người nước nào thì sẽ tạc tượng giống người nước đó, gồm cả nét mặt và hình dáng, vì vậy tượng thờ phật thích ca trong các chùa chiền không nhất thiết phải giống nhau.