Cây Đàn hương có tên khoa học là Santalum album L, họ Đàn hương ( santalaceae) Cây có nguồn gốc ở Đông Timorr, phân bố ở Ấn Độ , Trung Quốc ( Quảng Đông , Quảng Tây , Vân Nam ) , Indonesia.Tại Việt Nam , cây đàn hương đã được đưa ra nghiên cứu và trồng thử nghiệm thành công ở một số diện tích và vùng miền như : Nghệ An , Hà Tĩnh , Thanh Hóa , Bình Định …

Cây dạng thân gỗ , lá nguyên , dầy , có hình trứng hoặc hình mũi mác . Hoa dạng chùm , hoa có màu vàng rơm sau chuyển sang màu đỏ thẫm . Qủa có hình cầu , khi chín có màu đen .Thân cây có nhiều nhựa . Gỗ đàn hương có màu vàng nhat , mùi thơm ngát , vị cay. Cây ra hoa vào tháng 5-6 , đậu quả vào tháng 7-9.

Gỗ đàn hương có đặc tínhnặng, vàng và hạt mịn, và không giống như nhiều loại gỗ thơm khác, chúng giữ được hương thơm của chúng trong nhiều thập kỷ. Dầu gỗ đàn hương được chiết xuất từ gỗ để sử dụng. Gỗ đàn hương là loại gỗ đắt thứ hai trên thế giới, sau gỗ đen châu Phi. Cả gỗ và dầu đều tạo ra một mùi thơm đặc biệt được đánh giá cao trong nhiều thế kỷ. Do đó, các loài cây phát triển chậm này đã bị thu hoạch quá mức trong thế kỷ qua.

Gỗ Đàn hương là một loại gỗ cực quý hiếm đã được Ấn Độ coi là cây hoàng gia (một số quốc gia được coi là hơn quý hơn vàng)với những giá trị có một không hai đã được công bố nhưng có một giá trị khác mà không phải ai cũng biết đã làm nên thương hiệu của loại “vàng xanh” này đó là ý nghĩa tâm linh mà không chỉ Ấn Độ, Trung quốc và các quốc gia khác vẫn lưu truyền và gìn giữ. Gỗ đàn hương Ấn Độ có số năm hình thành từ 200- 500 năm, nguồn gốc chủ yếu ở phía Nam Ấn Độ.

Hiện nay về cơ bản thì đàn hương là loại cây khá dễ trồng vì nó không đòi hỏi các yêu cầu kĩ thuật chăm bón phức tạp mà lại cho nhiều giá trị cao hơn so với các loại cây trồng khác . Tại Việt Nam giống cây đàn hương có nguồn gốc từ Ấn Độ đã được nghiên cứu ứng dụng trồng thành công trên một số diện tích như : Lâm Đồng , Hà Nội , Hà Giang, Nghệ An , Hà Tĩnh , Thanh Hóa , Bình Định…

Đặc tính sinh sống: Cây sống ký sinh trên các cây ký chủ khác, rễ con bám chặt vào rễ cái cây chủ bằng các giác mút , hút dinh dưỡng từ cây ký chủ để sinh trưởng và phát triển nên nó còn được gọi là cây gỗ bán ký sinh.

Thời gian thu hoạch: Đàn hương trồng dao động thừ 4 – 6 năm là cho thu hoạch hoa , quả và thân gỗ . Tuy nhiên nếu thời gian trồng càng lâu thì mang lại giá trị càng cao về : chất lượng gỗ tốt hơn , lõi gỗ nhiều hơn , mùi thơm đậm hơn…

Mục đích sử dụng: Đàn hương là loại cây được mệnh danh “vàng xanh ’ bởi vì nó có nhiều tác dụng và đem lại nhiều lợi ích cho người trồng cũng như người sử dụng.

• Lõi gỗ : được dùng để làm sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ , hàng nội thất cao cấp , sản xuất mỹ phẩm dưỡng da , …
• Rễ cây : được nghiền ra lấy bột sử dụng nhiều trong công nghệ làm đẹp , sản xuất các mỹ phẩm cao cấp , dưỡng da tự nhiên …
• Rác gỗ : được nghiền lấy bột sử dụng chế biến mỹ phẩm , làm đẹp …
• Cành nhỏ : được nghiền lấy bột sử dụng trong ngành mỹ phẩm , chăm sóc da , làm đẹp …
• Lá cây : được chế biến thành trà , nước uống cao cấp …
• Qủa , hạt : được dùng để ăn , chiết xuất tinh dầu hoặc nhân giống cây …

Các loại đàn hương:

Đàn hương có 2 loại : cây đàn hương trắng ( hay còn gọi là đàn hương ấn độ ) và cây đàn hương đỏ .Tuy nhiên theo một số nghiên cứu và đánh giá về giá trị kinh tế của 2 loại cây đàn hương này người ta cho rằng cây đàn hương trắng đem lại cho người trồng giá trị cao hơn cho nên gỗ cây đàn hương trắng rất quý hiếm và được nhiều người ưa chuộng , trồng hơn.

Thành phần hóa học:

Cây đàn hương có chứa các thành phần hóa học như : beta santalol ( 89 – 90 % ), beta santalen , anpha santalen , santen , santenon, anpha santenol , santalon, santalic axit, teresantalic axit , isovalerandehit , coniferylandehit , syringic andehit , vanillin và một số chất khác nữa .

Công dụng:

Hương thơm – Tinh dầu gỗ đàn hương (S. album)

Dầu gỗ đàn hương có mùi thơm đặc biệt mềm mại, ấm áp, mịn màng, kem và màu trắng sữa. Nó cung cấp một cơ sở lâu dài, gỗ cho nước hoa từ các gia đình phương Đông, gỗ, fougère và chypre, cũng như một cố định cho nước hoa và cam quýt. Khi được sử dụng với tỷ lệ nhỏ hơn trong nước hoa, nó hoạt động như một chất cố định, tăng cường tuổi thọ của các vật liệu khác, dễ bay hơi hơn trong hỗn hợp. Gỗ đàn hương cũng là một thành phần quan trọng trong họ nước hoa “floriental” (hoa- hổ phách) – khi kết hợp với các loài hoa trắng như hoa nhài, ylang ylang, gardenia, Plumeria, hoa cam, hoa huệ, v.v.

Dầu gỗ đàn hương ở Ấn Độ được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp mỹ phẩm. Nguồn chính của gỗ đàn hương thực sự, S. album, là một loài được bảo vệ và nhu cầu về nó không thể được đáp ứng. Nhiều loài thực vật được giao dịch là “gỗ đàn hương”. Chi Santalum có hơn 19 loài. Thương nhân thường chấp nhận dầu từ các loài liên quan chặt chẽ, cũng như từ các nhà máy không liên quan như gỗ đàn hương Tây Ấn Độ (Amyris balsamifera) thuộc họ Rutaceae hoặc khốn gỗ đàn hương (Myoporum sandwicense, Myoporaceae). Tuy nhiên, hầu hết các loại gỗ từ các nguồn thay thế này đều mất mùi thơm trong vòng vài tháng hoặc vài năm.

Chất beta – santalol trong cây đàn hương có tác dụng khử trùng , diệt khuẩn , kháng viêm cho các vết thương cả bên trong và bên ngoài giúp vết thương mau lành , khỏi nhanh hơn .Ngoài ra chất này cũng có tác dụng giống như dược liệu an thần giúp người làm việc mệt mỏi sẽ thoải mãi hơn , tập trung làm việc .Trong công nghệ làm đẹp tinh dầu đàn hương để làm trắng , xóa vết nám , dùng massage dưỡng ẩm cơ thể và một số tác dụng khác nữa.

Vị cay trong gỗ đàn hương kết hợp với mùi thơm tính ấm có tác dụng chữa các chứng đau bụng ở vùng dạ dày ,vùng bụng dưới , hoặc đái buốt do viêm đường tiết liệu , thổ huyết , nấc , ho có đờm lâu ngày , chữa phong thấp đau nhức xương , kinh giảm , thuốc điều khí chữa tim .

Theo Tây y , đàn hương có tác tác dụng sinh lý như sát trùng đường niệu – sinh học .Y học cổ truyền Ấn Độ dùng lõi gốc đàn hương chống viêm , sát trùng , hạ nhiệt , làm săn da , chữa viêm bàng quang ,mãn tính , ỉa chảy , lậu , xuất huyết , nấc , khí hư , loét và rối loạn đường tiết niệu.

Đàn hương ngày càng được nhiều người ưa chuộng hơn vì gỗ cứng , chắc và bền nên được sử dụng để sản xuất các loại hàng mỹ nghệ tuyệt diệu , hàng quý như : nước hoa , rượu đàn hương , nước uống từ đàn hương…và một số tác phẩm điêu khắc có giá trị cao khác .

Sử dụng gỗ Đàn Hương trong các Tôn giáo

Ấn Độ giáo

Gỗ đàn hương Ấn Độ rất linh thiêng trong Ấn Độ giáo Ayurveda và được biết đến trong tiếng Phạn là vhandana. Gỗ được sử dụng để thờ thần Shiva, và người ta tin rằng nữ thần Lakshmi sống trong cây gỗ đàn hương. Gỗ của cây được làm thành bột nhão bằng bột gỗ đàn hương, và bột nhão này không thể thiếu trong các nghi lễ và nghi thức, để làm đồ dùng tôn giáo, trang trí các biểu tượng của các vị thần và làm dịu tâm trí trong lúc thiền định và cầu nguyện. Nó cũng được phát cho các tín đồ, những người bôi nó vào trán hoặc cổ và ngực của họ. Chuẩn bị dán là một nhiệm vụ chỉ phù hợp cho người thanh khiết, vì vậy được giao phó trong các đền thờ và trong các nghi lễ chỉ dành cho các linh mục.

Dán được chuẩn bị bằng cách mài gỗ bằng tay trên các tấm đá granit hình cho mục đích. Với việc bổ sung chậm nước, một dán dày kết quả (gọi là kalabham “കളഭം” trong Malayalam ngôn ngữ và gandha ಗಂಧ ở Kannada), được trộn lẫn với nghệ tây hoặc các sắc tố khác như để làm cho chandanam. Chandanam, trộn thêm với các loại thảo mộc, nước hoa, sắc tố và một số hợp chất khác, dẫn đến javadhu. Kalabham, chandanam và javadhu được sấy khô và sử dụng như bột kalabham, bột chandanam và bột javadhu, tương ứng. Bột Chandanam rất phổ biến ở Ấn Độ và cũng được sử dụng ở Nepal. Ở Tirupati sau tonure tôn giáo, bột gỗ đàn hương được áp dụng để bảo vệ da. Trong Ấn Độ giáo và Ayurveda, gỗ đàn hương được cho là mang một người đến gần với thần thánh. Do đó, nó là một trong những yếu tố linh thiêng được sử dụng nhiều nhất trong các xã hội Hindu và Vệ Đà..

Đạo giáo

Sử dụng gỗ đàn hương là một phần không thể thiếu trong các hoạt động hàng ngày của đạo Jain. Bột gỗ đàn hương trộn với nghệ tây được sử dụng để thờ các vị thần Jain tirthankar. Bột gỗ đàn hương được tắm như là phước lành của các tu sĩ và nữ tu Jain (sadhus và sadhvis) cho các đệ tử và tín đồ của họ. Vòng hoa gỗ đàn hương được sử dụng để mặc cơ thể trong các nghi lễ hỏa táng Jain. Trong lễ hội Mahamastakabhisheka được tổ chức một lần trong mỗi 12 năm, bức tượng của Gommateshwara sau đó được tắm và xức dầu với libations như sữa, nước mía, và nghệ tây dán, và rắc bột của gỗ đàn hương, bột nghệ, và son.

Phật giáo

Gỗ đàn hương được đề cập trong nhiều kinh điển của Canon Pāli. Trong một số truyền thống Phật giáo, gỗ đàn hương được coi là thuộc nhóm padma (hoa sen) và được quy cho Phật A Di Đà. Mùi hương gỗ đàn hương được một số người tin tưởng để biến đổi ham muốn của một người và duy trì sự tỉnh táo của một người trong khi thiền định. Nó cũng là một trong những mùi hương phổ biến nhất được sử dụng khi dâng hương cho Đức Phật và đạo sư.

Sufism

Theo truyền thống của người Sufi, bột gỗ đàn hương được các môn đệ áp dụng trên mộ sufi, như một dấu ấn của sự sùng kính. Nó được thực hành đặc biệt trong số các đệ tử Tiểu lục địa Ấn Độ. Trong văn hóa Tamil không phân biệt bản sắc tôn giáo, bột gỗ đàn hương hoặc bột được áp dụng cho các ngôi mộ của Sufi như một dấu ấn của sự tôn sùng và tôn trọng.

Tôn giáo Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản

Gỗ đàn hương, cùng với trầm hương, là nguyên liệu được sử dụng phổ biến nhất bởi người Trung Quốc và Nhật Bản trong thờ cúng và các nghi lễ khác nhau. Tuy nhiên, một số giáo phái của Đạo giáo, theo Cẩm nang Đạo giáo thời nhà Minh, không sử dụng gỗ đàn hương (cũng như nhựa benzoin, trầm hương, sản xuất từ nước ngoài) và thay vào đó là sử dụng trầm hương, hoặc tốt hơn là Acronychia pedunculata, trong thờ cúng. Trong Shamanism Hàn Quốc, gỗ đàn hương được coi là Cây sự sống.

Zoroastrianism

Người Hỏa giáo cung cấp cành cây gỗ đàn hương cho afarganyu, chiếc bình trong đó ngọn lửa được giữ ở đền lửa (được gọi là agiyari ở Gujarati và dar-e mehr trong tiếng Ba Tư), để giữ lửa trong lễ nghi tôn giáo. Sau khi các linh mục cứu hỏa hoàn thành nghi lễ, những người tham dự được phép đến afarganyu và đặt những miếng gỗ đàn hương của riêng họ vào lửa. Lửa là một biểu tượng thiêng liêng trong tôn giáo Zoroastrian từ thời cổ đại và nó được coi là rất quan trọng để giữ cho ngọn lửa trong các ngôi đền liên tục cháy. Do độ nhạy cao với lửa, gỗ đàn hương hoạt động rất tốt cho việc này. Ngoài ra, gỗ đã được Yasna và Yashts chấp nhận làm nhiên liệu thích hợp cho lửa. Nó được cung cấp cho tất cả ba cấp lửa trong đền thờ lửa, bao gồm cả Atash Dadgahs. Gỗ đàn hương không được cung cấp cho divo, một loại đèn nhỏ hơn được giữ trong nhà của Zoroastrians. Thông thường, tiền được cung cấp cho mobad (cho các chi tiêu tôn giáo) cùng với gỗ đàn hương. Gỗ đàn hương được gọi là sukhad trong cộng đồng Zoroastrian. Gỗ đàn hương trong đền lửa thường đắt hơn để mua hơn ở cửa hàng Zoroastrian. Nó thường là một nguồn thu nhập cho ngôi đền lửa.