Cây huỳnh đường hoặc xé da voi, có tên khoa học: Dysoxylum loureiri Pierre.Thuộc họ: Xoan (Meliaceae).

Cây gỗ lớn cao 25 – 80m, thân thẳng, cành có lông xám. Chồi tận cùng nhọn; lá kép lông chim lẻ, mọc cách. Cuống chung dài 30 – 40cm, có 5 – 9 đôi lá nhỏ, mọc đối hoặc mọc cách, phiến lệch, hình thuôn dài, đầu có mũi nhọn dài, gốc tù hoặc tròn, không đều. Gân bên 10 – 14 đôi. Gân bên mảnh. Các gân lá đều có lông. Cuống lá nhỏ dài 8mm. Cụm hoa chùm. Hoa tròn có lông màu vàng hung, không cuống, mẫu 4. Cánh đài 4 ngoài có lông, cánh tràng 4, dài gấp 2 đài, ngoài có lông. Đĩa hình đầu, nhẵn. Bầu hình cầu, có lông, vòi nhắn, đầu nhụy dẹp; quả nang 3 ô, có lông, khi chín nứt thành 3 mảnh, mỗi ô chứa một hạt phát triển. Thế giới gặp ở Campuchia… Việt Nam cây phân bố từ Nghệ An trở vào nhưng tập trung nhiều ở rừng miền Đông Nam bộ.

Gỗ màu vàng nhạt sáng, gỗ già, màu nâu nhạt, có mùi thơm khi đốt lên, sợi gỗ mảnh, dài và không bị mối mọt. Cây thuộc nhóm cho gỗ quý hiếm, gỗ thường dùng đóng đồ mộc cao cấp, làm quan tài, đốt thơm như trầm.

Gỗ huỳnh đường được xếp vào nhóm I trong bảng gỗ VN, đồng thời nằm trong sách đỏ Việt Nam các loài “hiếm” (bậc R).

Phân biệt huỳnh đường và hoàng đàn

Huỳnh đường và hoàng đàn phát âm tương đối giống nhau nên sẽ có nhiều người nghĩ chúng là một. Thực tế không phải

  • Huỳnh đường thuộc họ Xoan, hoàng đàn thuộc họ Hoàng đàn bộ Thông;
  • Huỳnh đường không bị cấm khai thác, hoàng đàn thì có;
  • Huỳnh đường lá kép, hình bầu dục nhọn đầu còn hoàng đàn lá kim;