Gỗ trai là dòng gỗ tự nhiên được lấy từ cây trái, nó mang giá trị thị trường lớn. Gỗ trai nổi bật với đặc điểm vân gỗ đều, thớ gỗ mịn và mùi thơm đặc trưng. Vì vậy các sản phẩm được làm từ gỗ trai chiếm được rất nhiều cảm tình của các gia chủ.

Tìm hiểu về gỗ cây Trai

Cây gỗ Trai hay còn gọi tên khác là Trai Lý, cây Trai nam bộ. Tên khoa học: Fagraea fragrans/ Fagraea conchinchinensis.

Gỗ trai là loại gỗ được lấy từ thân cây trai, là dòng gỗ tự nhiên mang giá trị kinh tế cao. Vật liệu gỗ này sản xuất ra nhiều sản phẩm mà hiện nay đang rất được ưa chuộng và có giá khá đắt đỏ. Được ứng dụng nhiều trong nội thất và tạc tượng gỗ.

Gỗ trai thuộc vào nhóm I trong danh sách gỗ quý hiếm của Việt Nam. Cùng với các dòng gỗ quý khác như: Gỗ mun, giáng hương, pơ mu, muồng đen, gỗ sưa, trầm hương… gỗ trai dần khẳng định được tên tuổi và giá trị của mình trong số các loại gỗ tự nhiên quý hiếm.

Đặc điểm gỗ cây trai

Cây trai cao khoảng từ 10m đến 25m. Lá của cây trai có bầu dục, màu lá sáng. Hoa của cây gỗ trai có màu vàng nhạt, có một mùi thơm đặc trưng vô cùng dễ nhận biết. Sau thời kỳ ra hoa, cây có quả, vị đắng. Quả chín thường đỏ mọng, vị đắng và là thức ăn của dơi, chim chóc. Cây ra quả vào tháng 11 – 12, có thể làm thức ăn cho một số loài động vật, chim chóc sống trong khu vực đó.

Gỗ trai màu vàng, rất cứng, được coi là một trong những loại gỗ quý giá. Vỏ cây trai hình trứng, sáng màu và lá trai có thể chữa được bệnh sốt rét, bệnh lị và trị ghẻ. Cây sinh trưởng chậm, tuổi đời của cây thường là 100 năm. Cây gỗ Trai có thể sống ở vùng đất úng và kháng được mọi sâu bệnh. Thân mềm, thớ gỗ mịn, màu gỗ sáng, vân gỗ đều.

Rễ của cây trai có dạng chùm, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu khắc nghiệt của miền Trung. Cây có nhiều đặc điểm đặc trưng, người dùng dựa vào đó cũng dễ dàng phân biệt loài cây này với các họ cây khác.

Phân bổ

Ở nước ta, gỗ trai phân bố nhiều ở các vùng núi phía Bắc, cụ thể là Bình Trị Thiên. Ngoài ra, ở vùng phía Tây Quảng Trị cũng thấy cây phân bố nhiều. Tại các vùng cây sống, cây chủ yếu tập trung ở các khe sông, suối và có ánh nắng Mặt Trời trung bình.

Loài cây này đa số là rễ chùm nhưng có rễ cọc nếu phân bố ở địa hình khắc nghiệt. Điều này giúp cây bám sâu và chắc vào đất để phát triển. Chính vì vậy, cây có giá trị kinh tế và làm đồ mỹ nghệ giá trị hơn.

Phân loại Gỗ trai

Gỗ trai vàng
Gỗ trai vàng hay còn gọi với cái tên là gỗ trai đầu, gỗ trai đỏ. Loại gỗ này có rất nhiều tên khoa học như Fagraea fragrans, hay là Cyrtophyllum peregrinum, thuộc tông Potalieae của họ Gentianaceae. Gỗ trai vàng sống dưới đầm lầy và có thời gian sinh sống là nhiều năm thì nó càng bền bỉ, có màu sắc đẹp đem lại tác dụng lớn trong việc sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ.

Gỗ trai đỏ
Trai đỏ có nhiều tên khoa học Fagraea cochinchinensis. Gỗ trai đỏ là loại cây có nguồn gốc từ các nước Đông Nam Á cây thường xanh lớn, loài bản địa của Đông Nam Á. Cây trai đỏ cao từ 10 m đến 25 m. Lá hình trứng, sáng màu. Hoa màu vàng nhạt với mùi thơm đặc trưng, quả có vị đắng, thường là thức ăn của các loài chim và dơi trong khu vực đó.

Thịt gỗ Trai mềm, màu gỗ Trai sáng, thứa gỗ Trai mịn, vân gỗ Trai xoáy đều. Tương truyền rằng, ngày xưa gỗ Trai đỏ dùng tiến Vua làm ngai vàng và đồ thờ cúng mỹ nghệ. Thịt gỗ trai đỏ mềm, màu gỗ trai sáng, thứa gỗ trai mịn, vân gỗ trai xoáy đều rất đẹp.

Gỗ trai lý
Cây cao từ 10 m đến 25 m. Lá hình trứng, sáng màu. Hoa màu vàng nhạt với mùi thơm đặc trưng, quả có vị đắng, thường là thức ăn của các loài chim và dơi.

Ứng dụng gỗ trai trong đời sống

Là một loại gỗ ít nứt nẻ, cong vênh. Những đường vân nổi bật, sáng và đẹp. Ngoài ra, gỗ Trai còn có chất lượng tốt, độ bền kéo dài lâu, chịu được mọi loại khí hậu thời tiết khắc nghiệt. Được sử dụng nhiều trong lĩnh vực đồ gỗ mỹ nghệ. Vì vậy giá trị của sản phẩm gỗ Trai trên thị trường cũng không hề thấp, khá đắt đỏ trên thị trường. Những sản phẩm gỗ Trai không chỉ đang được thịnh hành và ưa chuộng tại Việt Nam mà ngay cả những nước trên thế giới cũng đang rất quan tâm về những sản phẩm gỗ Trai này.

Đặc biệt, loại gỗ này rất tốt và hoàn toàn không bị mối mọt khi sử dụng. Chất gỗ chắc chắn, không bị cong vênh hay biến dạng trong quá trình gia công.Gỗ trai Nam Bộ thường dùng chế tác: tượng phong thủy, lục bình… được dùng cho các gia đình muốn sở hữu vẻ đẹp tự nhiên, sang trọng.

Vì những đặc tính tốt, gỗ Trai được sử dụng làm ra những bức tượng gỗ, tranh gỗ, bàn ghế và các đồ vật trang trí khác. Tại các thời phong kiến, đây là loại gỗ chuyên dùng làm tặng phẩm tiến vua để các thợ lành nghề nhất thực hiện chế tạo ngai vàng, đồ thờ cúng, mỹ nghệ và tượng trang trí.

Gỗ trai có màu vàng, vật liệu tương đối cứng nên được ứng dụng đa dạng. Gỗ quý thích hợp làm quà tặng, biếu. Ngoài ra, vỏ cây này cũng dùng làm thuốc chữa được bệnh kiết lỵ, sốt rét, ghẻ,…

Nhiều nghệ nhân đã tận dụng loại gỗ này để thiết kế thành những tác phẩm nghệ thuật hoàn hảo. Màu sắc sáng tự nhiên làm các đồ vật có tính thẩm mỹ, giá trị kinh tế cao. Các gia đình quyền quý cũng thường thích sưu tầm, săn lùng những đồ vật từ loại gỗ này.